อำเภอวังสะพุงมีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียง ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอเมืองเลย
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอเอราวัณ
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอผาขาว อำเภอหนองหิน และอำเภอภูหลวง
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอด่านซ้ายและอำเภอภูเรือ

ประวัติ

ท้องที่อำเภอวังสะพุงเดิมแบ่งการปกครองออกเป็น 2 แขวงโดยยึดถือลำน้ำปวนเป็นเส้นแบ่งเขต (มีฐานะเป็นตำบลในปัจจุบัน) ทางฝั่งตะวันตกของลำน้ำปวนขึ้นอยู่กับเมืองหล่มสัก (ปัจจุบันคืออำเภอหล่มสัก จังหวัดเพชรบูรณ์) ของฝั่งตะวันออกของลำน้ำปวนขึ้นอยู่กับเมืองกมุทธาไสย (ปัจจุบันคือจังหวัดหนองบัวลำภู) ต่อมาปรากฏว่าแขวงทั้งสองมีพลเมืองหนาแน่นขึ้นจึงได้ยกฐานะเป็นอำเภอมีชื่อว่า อำเภอวังสะพุง เมื่อปี พ.ศ. 2440 โดยให้อยู่ในความปกครองของเมืองหล่มสัก ต่อมาในปี พ.ศ. 2450 ได้มีการจัดแบ่งเขตการปกครองใหม่ อำเภอวังสะพุง จึงถูกโอนมาขึ้นอยู่ในความปกครองของจังหวัดเลย ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2451 จนถึงปัจจุบัน

ต่อมาท้องที่บางแห่งในเขตอำเภอวังสะพุงได้แบ่งแยกออกไปเป็นอำเภอดังต่อไปนี้

• อำเภอภูกระดึง แยกเป็นกิ่งอำเภอเมื่อวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2505 และยกฐานะเป็นอำเภอเมื่อวันที่ 17 กรกฎาคม พ.ศ. 2506
• อำเภอภูหลวง แยกเป็นกิ่งอำเภอเมื่อวันที่ 10 พฤศจิกายน พ.ศ. 2523 และยกฐานะเป็นอำเภอ เมื่อวันที่ 9 พฤษภาคม พ.ศ. 2535
• อำเภอเอราวัณ แยกเป็นกิ่งอำเภอเมื่อวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2538 และยกฐานะเป็นอำเภอ เมื่อวันที่ 9 กันยายน พ.ศ. 2550

สำหรับอำเภอภูกระดึงต่อมาได้แบ่งท้องที่บางส่วนเป็นอำเภอผาขาว โดยตั้งเป็นกิ่งอำเภอเมื่อวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2531 และยกฐานะเป็นอำเภอเมื่อวันที่ 4 พฤศจิกายน พ.ศ. 2536 และแบ่งท้องที่บางส่วนเป็นอำเภอหนองหิน โดยตั้งเป็นกิ่งอำเภอเมื่อวันที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2540 และยกฐานะเป็นอำเภอเมื่อวันที่ 9 กันยายน พ.ศ. 2550 สรุปแล้วอำเภอวังสะพุงเดิมมีท้องที่ครอบคลุมถึง 6 อำเภอของจังหวัดเลยในปัจจุบัน